🔴  Lives #BAC2024

À partir du 12 mai, révise le bac avec nous sur YouTube tous les soirs à 19h30 ! Découvrir la chaîne →

Langage de la logique et des ensembles

Logique assertionnelle - Exercice 1

30 min
45
Il faut savoir manipuler les assertions entre-elles.
Sans utiliser les tables de vérités, démontrer les équivalences suivantes.
Question 1

(PQ)(¬PQ)(P \vee Q) \Longleftrightarrow (\neg P \Longrightarrow Q)

Correction
On a, d'après la relation {\color{red}{\bullet \bullet \,\, }} de la partie cours :
(¬PQ)(¬(¬P)Q)(\neg P \Longrightarrow Q) \Longleftrightarrow (\neg(\neg P) \vee Q)
Mais comme ¬(¬P)P\neg(\neg P) \Longleftrightarrow P, on en déduit donc que :
(¬PQ)(PQ){\color{red}{\boxed{ (\neg P \Longrightarrow Q) \Longleftrightarrow (P \vee Q)}}}
Question 2

P((QP)(¬QP))P \Longleftrightarrow \left( ( Q \Longrightarrow P) \wedge (\neg Q \Longrightarrow P) \right)

Correction
On a, d'après la relation {\color{red}{\bullet \bullet \,\, }} de la partie cours :
(QP)(¬QP)(Q \Longrightarrow P) \Longleftrightarrow (\neg Q \vee P)
(¬QP)(¬(¬Q)P)(\neg Q \Longrightarrow P) \Longleftrightarrow (\neg(\neg Q) \vee P)
Mais comme ¬(¬Q)Q\neg(\neg Q) \Longleftrightarrow Q, on en déduit donc que :
(¬QP)(QP)(\neg Q \Longrightarrow P) \Longleftrightarrow (Q \vee P)
Donc :
((QP)(¬QP))((¬QP)(QP))\left( ( Q \Longrightarrow P) \wedge (\neg Q \Longrightarrow P) \right) \Longleftrightarrow ( (\neg Q \vee P) \wedge (Q \vee P) )
Or, on a :
((¬QP)(QP))(¬QQ)P((\neg Q \vee P) \wedge (Q \vee P)) \Longleftrightarrow (\neg Q \wedge Q) \vee P
L'assertion ¬QQ\neg Q \wedge Q est toujours fausse. Donc si PP est vraie, alors (¬QQ)P(\neg Q \wedge Q) \vee P est vraie car (FouV)(F \, ou \, V) donne VV. Donc, on peut écrire que :
(¬QQ)PP(\neg Q \wedge Q) \vee P \Longleftrightarrow P
Et finalement :
P((QP)(¬QP)){\color{red}{\boxed{ P \Longleftrightarrow \left( ( Q \Longrightarrow P) \wedge (\neg Q \Longrightarrow P) \right) }}}
Question 3

P((¬PQ)(¬P¬Q))P \Longleftrightarrow \left( ( \neg P \Longrightarrow Q) \wedge (\neg P \Longrightarrow \neg Q) \right)

Correction
Partons de la relation de la question précédente, à savoir :
P((QP)(¬QP))P \Longleftrightarrow \left( ( Q \Longrightarrow P) \wedge (\neg Q \Longrightarrow P) \right)
Puis, prenons la contraposée des deux assertions présentent à droite. On a alors :
(QP)(¬P¬Q)\bullet \,\, ( Q \Longrightarrow P) \Longleftrightarrow ( \neg P \Longrightarrow \neg Q)
(¬QP)(¬P¬(¬Q))\bullet \bullet \,\, ( \neg Q \Longrightarrow P) \Longleftrightarrow ( \neg P \Longrightarrow \neg(\neg Q))
Cependant, on a ¬(¬Q)Q\neg(\neg Q) \Longleftrightarrow Q. Donc :
(¬QP)(¬PQ)\bullet \bullet \,\, ( \neg Q \Longrightarrow P) \Longleftrightarrow ( \neg P \Longrightarrow Q)
On peut donc écrire que :
((QP)(¬QP))((¬QP)(¬PQ)) \left( ( Q \Longrightarrow P) \wedge (\neg Q \Longrightarrow P) \right) \Longleftrightarrow ((\neg Q \Longrightarrow P) \wedge (\neg P \Longrightarrow Q) )
Pour deux assertions quelconques AA et BB on a ABBAA \wedge B \Longleftrightarrow B \wedge A. Donc :
((¬QP)(¬PQ))((¬PQ)(¬QP))((\neg Q \Longrightarrow P) \wedge (\neg P \Longrightarrow Q) ) \Longleftrightarrow ( (\neg P \Longrightarrow Q) \wedge (\neg Q \Longrightarrow P))
Ainsi :
((QP)(¬QP))((¬PQ)(¬QP)) \left( ( Q \Longrightarrow P) \wedge (\neg Q \Longrightarrow P) \right) \Longleftrightarrow ( (\neg P \Longrightarrow Q) \wedge (\neg Q \Longrightarrow P) )
Finalement :
P((¬PQ)(¬P¬Q)){\color{red}{\boxed{ P \Longleftrightarrow \left( ( \neg P \Longrightarrow Q) \wedge (\neg P \Longrightarrow \neg Q) \right) }}}
Question 4

P((P¬Q)(PQ))P \Longleftrightarrow \left( \left( P \wedge \neg Q \right) \vee \left( P \wedge Q \right) \right)

Correction
En faisant usage des lois de Morgan, on peut écrire que :
((P¬Q)(PQ))P(¬QQ)\left( \left( P \wedge \neg Q \right) \vee \left( P \wedge Q \right) \right) \Longleftrightarrow P \wedge (\neg Q \vee Q)
Cependant l'assertion ¬QQ\neg Q \vee Q est toujours vraie. Donc P(¬QQ)P \wedge (\neg Q \vee Q) est strictement équivalent à PP.
Finalement, on a bien :
P((P¬Q)(PQ)){\color{red}{\boxed{ P \Longleftrightarrow \left( \left( P \wedge \neg Q \right) \vee \left( P \wedge Q \right) \right) }}}